30 ธันวาคม 2556

กระบวนท่าที่ 4 (ตอนที่ 3) - ขุด Swale ด้วยแรงงานคน

ก่อนจะไปดูเรื่องอื่น ขอขยายความที่ตอบน้อง siripan1112 ไปเรื่องการขุด swale โดยใช้คนขุดบ้างเป็นแบบ Cascading Swale คือมี swale เรียงต่อกันหลายๆ ชั้นจากสูงลงต่ำ  เนื่องจากเป็น swale ขนาดเล็กจึงอาจจะต้องมีระยะห่างระหว่าง swale ถี่หน่อย



เริ่ม ต้นจากขุดร่องตามแนวระดับโดยใช้แรงงานคน ร่อง swale กว้างอย่างน้อย 50-150 เซนติเมตร และมีความลึกประมาณ 30-50 เซนติเมตรให้เอาดินที่ขุดมากองเป็นคันดินทางด้านที่ต่ำกว่าด้านเดียว  เพื่อให้คนดินทำหน้าที่กั้นน้ำ โดยเราสามารถปลูกพืช (เช่น หญ้าแฝก) บนคันดินนี้ในภายหลังเพื่อช่วยเสริมความแข็งแรงของคันดิน  ข้อสำคัญคือด้านล่างของร่องจะต้องได้ระดับเดียวกัน  มิฉะนั้นจะกลายเป็น "ร่องระบายน้ำ" ไม่ใช่ swale และอย่าอัดดินในร่องจนแน่นแข็ง หรือลงไปเหยียบในร่อง เพราะเราต้องการให้น้ำซึม ไม่ใช่น้ำขัง ซึ่งแตกต่างกับการขุดสระ หรือขุดร่องระบายน้ำ


เพื่อ รักษาระดับความลึกของร่อง และให้ร่องมีคุณสมบัติในการดูดซับน้ำลงใต้ดิน  เราจะใส่วัสดุอินทรีย์ที่อุ้มน้ำและย่อยสลายช้า เช่น ใบไม้แห้ง, กิ่งไม้, ขี้เลื่อย  ลงไปในร่องให้เต็ม  ถ้าเราไม่ใส่วัสดุพวกนี้เข้าไปน้ำฝนจะพัดเอาดินจากด้านบนมาลงร่อง  ทำให้ร่องตื้นเร็วกว่า


ตอน ผมขุด swale ใหญ่ผมไม่ได้ใส่ไม้ลงไปเพราะ swale ของผมใหญ่มาก  ใช้เวลานานกว่าดินจะไหลมาในร่องจนเต็ม อีกอย่างผมหาไม้มาใส่ swale ขนาดใหญ่ได้ไม่พอ

เพื่อช่วยรักษาความชื้นมากไปอีก  ถ้ามีฟางก็เอาฟางมาคลุมสักหน่อย เป็นอันเสร็จขั้นตอนการขุด swale ด้วยแรงงานคน

ในช่วงที่ฝนตกเยอะแบบนี้ผมเลยถือโอกาสทดลองขุด swale เองโดยใช้จอบ  ผลทดสอบถือว่าใช้ได้  ดักน้ำไว้ได้อย่างที่คิด  ตอนขุดผมไม่ได้ถึงกับวัดระดับ  ใช้วิธีกะมั่วๆ ด้วยสายตาว่าน่าเนินดินจะได้ระดับ  พอทดสอบกันจริงๆ ก็ใกล้เคียงพอสมควร  อาจจะต้องปรับแต่งบ้างในบางจุด  น้ำในร่อง swale ที่เห็นเต็มแบบนี้จะใช้เวลาประมาณ 1 วันก็จะซึมลงดินหมด


เพื่อ ให้แน่ใจว่าร่องนี้จะไม่อุดตันกลางเป็นคูที่เก็บน้ำได้  บนเนิน swale จึงต้องปลูกพืชที่มีรากลึก  จะได้คอยชอนไชให้ดินโปร่งให้น้ำซึมลงดินได้ดิน  ผมเลือกปลูกพืชวงศ์ถั่วทั้งหมดประกอบด้วยต้นขนาดกลางเป็นมะค่าโมง (สูงเกิน 15 เมตร)  ไม้พุ่ม (สูงไม่เกิน 3 เมตร) เป็นถั่วมะแฮะ และพืชคลุมดินเป็นถั่วฮามาต้า และถั่วท่าพระสไตโล   ปลูกไว้ 1 สัปดาห์ก็เริ่มโชว์สัญญาาณชีพที่ดีกันแล้ว


ตอนไปทดสอบเรื่องน้ำบนเนิน swale น้ำคงลงไปในรูในดินจนไส้เดือนต้องหนีน้ำขึ้นมาบนเนิน  ขอโทษด้วยนะจ๊ะน้องไส้เดือน




ติดตามข้อมูลเพิ่มเติมที่ http://www.kasetporpeang.com/forums/index.php?topic=79810.0

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น