3 ธันวาคม 2556

กระบวนท่าที่ 1 - Sunken Basin

ไหนๆ เราก็จะเข้า AEC (Asean Economic Community ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน) แล้วมาฝึกภาษาประกิตกันสักหน่อยนะครับ  อาจจะมีภาษาประกิตปนๆ ในช่วงที่เป็นศัพท์ฌฉพาะนะครับ  แปลงผักที่เราปลูกผักที่เห็นทั่วไปในประเทศไทย จะเป็นการยกคันดินขึ้นมา ภาษาอังกฤษเรียกว่า Raised Bed Garden ซึ่งข้อดีหลายประการหากเราไม่มีปัญหาเรื่องน้ำไม่เพียงพอ  โดยเฉพาะ Raised Bed Garden ที่ใช้ไม้ อิฐ หรือก้อนหิน มากั้นด้านข้าง (ดูรูปด้านล่าง) ตัวอย่างของข้อดีของ Raised Bed Garden ได้แก่



  • เวลานั่งทำงานบนแปลงผักไม่ต้องก้มมาก เพราะระดับที่ปลูกจะยกสูงขึ้นมาจากพื้นดิน
  • เวลารดน้ำมากเกินไป หรือเวลาฝนตกมากๆ น้ำฝนจะไหลลงไปข้างๆ แปลงผักทำให้น้ำไม่ขังในแปลงผักจนกระทั่งรากผักเน่า
  • ถ้ามีการทำขอบจะลดปัญหาเรื่องทาก และวัชพืชที่จะรุกรานจากดินข้างแปลงผัก
  • ถ้าใส่ชั้นดินหนาพอ และปลูกพืชที่รากไม่ลึกมาก ก็อาจจะทำ Raised Bed แบบนี้บนพื้นปูน หรือดาดฟ้าได้

แต่ การที่ Raised Bed Garden ระบายน้ำได้ดีทำให้ต้องใช้น้ำในการรดน้ำต้นไม้มาก และไม่ได้ช่วยในการดักน้ำฝนให้อยู่ในพื้นที่  เมื่อฝนตกมากก็จะกลายเป็น Run off ชะเอาดินจากในแปลงผักลงไปด้านข้างด้วย  ในพื้นที่แห้งแล้งจึงเลือกทำแปลงผักในรูปแบบตรงข้าม โดยจะขุดดินลึกลงไปจากระดับพื้นปกติ ภาษาประกิตเรียกรวมๆ ว่า Sunken Basin หรือ Sunken Garden Bed โดยเทคนิคแบบนี้ถูกใช้งานมานานหลายพันปีมาแล้ว  ตัวอย่าง เช่น Waffle Garden ของชาวอินเดียแดงซึ่งจะมีการขุดดินลงเป็นร่องสี่เหลี่ยมขนาดเล็กจำนวนมาก คล้ายๆ ร่องในขนมรังผึ้ง (Waffle) นั่นเอง  จากนั้นชาวอินเดียแดงก็จะปลูกผักในร่องเหล่านี้



การ ปลูกผักแบบนี้จะใช้น้ำน้อยกว่า เนื่องจากน้ำที่รดลงในแปลงผักจะไม่ไหลออกไปจนกว่าน้ำจะมากจนซึมลงดินไม่ทัน จนกระทั่งล้นคัน  และสามารถช่วยดักน้ำฝนให้อยู่ในแปลงผักได้ดีกว่า  อย่างไรก็ตามลักษณะแปลงผักแบบนี้ไม่เหมาะสำหรับพื้นที่ที่เป็นดินเหนียว และฝนตกชุก เนื่องจากปริมาณน้ำที่ท่วมขังในแปลงจะมากเกินไปจนเป็นอันตรายกับพืชผัก

ขอ ออกนอกเรื่องนิดนึง.... หากยังจำเรื่องโซนกันได้  แปลงปลูกผักมักจะอยู่ใกล้กับโซน 0 (ศูนย์) ซึ่งคือบ้านพัก และหลังคาบ้านพักก็เป็น impervious surface (ถ้าลิมกลับไปอ่านหัวข้อ 6.1 วงจรของน้ำ) ทำให้มี Run off จากหลังคามาก ถ้าตำแหน่งบ้านต่ำกว่าบริเวณรอบๆ (ดูรูปข้างล่าง) จะมีน้ำจากทั้งบนหลังคา และพื้นที่รอบข้างไหลมารวมกัน  ทำให้บ้านเสี่ยงต่อน้ำท่วมขังเวลาฝนตกหนัก



ถึง แม้นว่าบริเวณสร้างบ้านของเราจะยกสูงกว่าพื้นที่รอบข้าง (ตรงข้ามกับรูปด้านบน) ก็ยังมีเรื่องต้องพิจารณาอีก  เนื่องจากหลังคาทั่วๆ ไปจะมีชายหลังคาห่างจากตัวบ้านประมาณ 80 - 120 ซม.  ทำให้น้ำฝนไหลจากหลังคาลงมาใกล้ตัวบ้านมาก บริเวณที่ฝนตกลงมาจะถูกัดเซาะจนกระทั่งสุดท้ายจะกลายเป็นร่องทำให้น้ำขัง บริเวณใกล้บ้านได้ ซึ่งอาจจะแก้ไขได้ด้วยการเอาหินมารองตรงบริเวณชายหลังคาที่ฝนตกลงมา



แต่ ตามมาตรฐานทั่วไปแล้วจะยังไม่แนะนำให้น้ำฝนจำนวนมากที่ไหลลงมาจากหลังคามา ซึมบริเวณใกล้บ้านมากเกินไป (ระยะน้อยกว่า 3 เมตรจากตัวบ้าน) เนื่องจากน้ำที่ซึมลงในดินใกล้บ้านอาจจะทำให้ดินบริเวณฐานรากของบ้านอ่อนตัว และเร่งการทรุดของบ้านได้  ถ้าทรุดไม่เท่ากันก็ยังอาจทำอันตรายต่อโครงสร้างรับน้ำหนักของบ้านได้   วิธีการที่ดีกว่าคือการทำรางน้ำฝน  โดยอาจจะมีถังรับแรงกระแทกจากน้ำฝนก่อน  แล้วค่อยปล่อยส่วนที่ล้นไหลออกไปจากถังก็ได้ (ดูรูปด้านล่าง)  ส่วนน้ำในถังถ้าสะอาดก็อาจจะเอาใช้  ถ้าน้ำฝนในบริเวณนั้นไม่สะอาดก็อาจจะเอามาใช้รดน้ำต้นไม้แทนก็ได้



ด้วย เทคนิคติดตั้งรางน้ำฝน  ทำให้เราสามารถควบคุมจุดที่น้ำจะไหลลงมาจากหลังคาได้มากขึ้น  และสามารถหาวิธีการอื่นๆ ในการนำน้ำออกไปจากบริเวณใกล้บ้าน (เพื่อรักษาความแข็งแรงของโครงสร้าง)



น้ำ ที่ไหลออกจากบริเวณตัวบ้านนี่เองที่เราจะต้องเฝ้าระวัง  ถ้าเราทำระดับของพื้นบริเวณรอบบ้านไม่ดี  น้ำจะไหลออกไปจากบริเวณที่เราปลูกต้นไม้ใกล้บ้านหมด ทำให้เราสูญเสียน้ำเป็น Run off ออกไปเฉยๆ



ถ้า เราปรับระดับของดินให้น้ำไหลไปยังตำแหน่งที่เราปลูกต้นไม้  โดยการทำบริเวณนั้นเป็น Sunken Basin เราก็จะได้น้ำฝนมาสะสมในดินบริเวณที่เราปลูกต้นไม้ไว้  เมื่อมีน้ำต้นไม้ก็จะรอดตาย  ผลิตใบไม้ร่วงลงมาใต้ต้นไม้จนผุพังกลายเป็นฮิวมัส  ซึ่งทำให้ดินมีความสามารถในการเก็บน้ำได้เพิ่มขึ้น



เทคนิค Sunken Basin ใช้ได้ดีกับพื้นที่ที่ไม่ลาดชันจนเกินไป  เทคนิค Sunken Basin ยังใช้ได้กับการขุดหลุมปลูกต้นไม้ทั่วไปในพื้นที่แล้ง  ดินที่เหลือจากการขุด  เราอาจจะนำมารวมกันทำเป็นทางเดินระหว่าง Sunken Basin



เป็น งัยบ้าง กระบวนท่าที่ 1 มันช่างดูง่ายดาย  แต่ต้องใช้เวลาค่อยๆ สังเกตุการไหลของน้ำในพื้นที่  จะได้ปรับระดับของดินได้ถูกต้อง ถ้าเพื่อนๆ บังเอิญแวะมาที่สวนขี้คร้านช่วงวันหยุดตอนฝนกำลังตก แล้วพบเจอชายสติไม่ดีใส่เสื้อกันฝนสีกรมท่าพร้อมกับจอบด้ามไม้ 1 เล่ม  เดินไปเดินมาท่ามกลางสายฝน  ขุดดินตรงโน้นตรงนี้ไปเรื่อยๆ ก็อย่าประหลาดใจ  เขากำลังพยายามปรับ Sunken Basin ครับ ยิงฟันยิ้ม ยิงฟันยิ้ม ยิงฟันยิ้ม  



ติดตามข้อมูลเพิ่มเติมที่ http://www.kasetporpeang.com/forums/index.php?topic=79810.0

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น