3 กุมภาพันธ์ 2557

กระบวนท่าที่ 7 (ตอนที่ 2) - การคำนวนขนาด Terrace

ย้อนความจำกันนิดหนึ่ง ว่าถ้าที่ดินชันไม่เกิน 18 องศา  เรามีสามารถเลือกใช้ swale หรือ terrace แบบไม่มีกำแพงคำยันตามแนวระดับเพื่อชะลอน้ำได้  โดยในทางปฏิบัติ swale ที่ใช้งานมานานโดยไม่ได้มีการบำรุงรักษาด้วยการขุดร่องก็จะค่อยๆ แปลงสภาพกลายเป็น terrace แบบไม่มีกำแพงคำยันไปเอง  แต่ถ้าเราตั้งใจจะทำให้เป็น terrace ก็จะมีแนวทางในการสร้าง ก่อนอื่นเรามีดูวิธีการออกแบบก่อนว่าต้องมี terrace ห่างกันเท่าไร

การคำนวนความจุน้ำ

คล้ายๆ กับการสร้าง swale เราจะต้องคำนวนปริมาณน้ำที่ terrace สามารถดักได้ในช่วงมีพายุในพื้นที่  เพื่อที่จะให้ไม่เกิดปัญหาน้ำล้น terrace จนเกิดการกัดเซาะขอบของ Terrace จนพังทลาย  ในการคำนวนความจุจะต่างกับ swale นิดนึงตรงที่เราจะมองว่ารูปร่างรอยตัดของ swale จะคล้ายกับสามเหลี่ยม ความจุน้ำของ swale = 1/2 x ลึก x กว้าง x ยาว  แต่เรา terrace จะมีรูปร่างรอยตัดเป็นสี่เหลี่ยมดังนั้น

ความจุน้ำของ terrace = ลึก x กว้าง x ยาว


เมื่อฝนตกลงมาจะมีน้ำบางส่วนซึมลงในดิน บางส่วนจะเหลือเป็นน้ำ Run off ปริมาตรของน้ำ Run off จะเท่ากับ

ปริมาตรน้ำ Run off = ค่าสัมประสิทธิ์ Run off x ปริมาณน้ำฝน x ระยะห่างระหว่าง terrace x ยาว

ซึ่งความกว้างของ terrace ในกรณีก็จะเป็นระยะห่างระหว่าง terrace นั่นเอง จากสมการทางคณิตศาสตร์เราจะพบว่า

ระยะห่างระหว่าง terrace มากที่สุด = ความจุน้ำของ terrace / (ค่าสัมประสิทธิ์ Run off x ปริมาณน้ำฝน x ยาว)

ระยะห่างระหว่าง terrace มากที่สุด = (ลึก x กว้าง) / (ค่าสัมประสิทธิ์ Run off x ปริมาณน้ำฝน)

ตัวอย่าง เช่น terrace ขนาดลึก 30 เซนติเมตร กว้าง 3 เมตร ที่ค่าสัมประสิทธิ์ Run off 0.35 (ดินเปลือย) และปริมาณน้ำฝน 80 มิลลิเมตร

ระยะห่างระหว่าง terrace มากที่สุด = 0.3 x 3 / (80/1000) / 0.35 = 32 เมตร

นั่น หมายความว่าถ้าผมทำ terrace ที่มีความลึก 30 ซม. ความกว้าง 3 เมตร ผมจะต้องวาง terrace ไว้ห่างกันไม่เกิน 32 เมตร โดย terrace อาจจะเป็นแบบนี้



โดย สำหรับ terrace แบบไม่มีกำแพงค้ำยันมีข้อจำกัดคือเนินดินด้านหน้าของ terrace ไม่ควรจะชันมากเกิน 18 องศา  หรือ ระยะแนวดิ่งไม่เกิน 1 เมตรต่อระยะในแนวนอน 3 เมตร (3:1) ตามรูปด้านล่าง  และควรจะเผื่อความลึกไว้สำหรับการทับถมของตะกอนที่จะไหลมาจากด้านบนด้วย  ดังนั้น terrace แบบไม่มีกำแพงค้ำยันจะต้องเน้นเรื่องการปลูกพืชคลุมดินโดยเร็วที่สุด  เพื่อลดปัญหาการพัดพาตะกอนจากด้านบนลงมา



หรือ...ถ้า การคำนวนแบบข้างบนยุ่งยากเกิน ถ้าเราจะทำ terrace แบบมีกำแพงค้ำยัน เราอาจจะลองคำนวนแบบง่ายๆ จากความชันก่อนที่จะทำ terrace  โดยตั้งสมมุติฐานว่าเราจะทำให้กำแพงคำยั้นสูงเป็น 2 เท่าของความลึกของ terrace

ระยะห่างระหว่าง terrace = ความลึกของดินที่จะขุดได้ / tan (ความชัน)

เช่น ความชัน 5.71 องศา จะมีค่า tan (5.71) = 0.1  ปกติดินบริเวณที่มีความลาดชันมากจะมีหน้าดินน้อย  เราจะขุดลงไปได้ไม่เยอะแล้วอาจจะเจอหิน  สมมุติว่าเราขุดลงไปได้ลึก 1.5 ฟุต  ระยะห่างระหว่าง terrace  = 1.5 / tan(5.71) = 15 ฟุต  เมื่อทำเบื้องต้นเสร็จเราก็เพิ่มความสูงของกำแพงค้ำยันตามปริมาณน้ำฝน  พื้นที่ฝนตกชุกก็ต้องยกกำแพงขึ้นสูงกว่าพื้นที่ฝนตกน้อย



ติดตามข้อมูลเพิ่มเติมที่ http://www.kasetporpeang.com/forums/index.php?topic=79810.0

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น