ย้อนความจำกันนิดหนึ่ง
ว่าถ้าที่ดินชันไม่เกิน 18 องศา เรามีสามารถเลือกใช้ swale หรือ terrace
แบบไม่มีกำแพงคำยันตามแนวระดับเพื่อชะลอน้ำได้ โดยในทางปฏิบัติ swale
ที่ใช้งานมานานโดยไม่ได้มีการบำรุงรักษาด้วยการขุดร่องก็จะค่อยๆ
แปลงสภาพกลายเป็น terrace แบบไม่มีกำแพงคำยันไปเอง
แต่ถ้าเราตั้งใจจะทำให้เป็น terrace ก็จะมีแนวทางในการสร้าง
ก่อนอื่นเรามีดูวิธีการออกแบบก่อนว่าต้องมี terrace ห่างกันเท่าไร
การคำนวนความจุน้ำ
คล้ายๆ
กับการสร้าง swale เราจะต้องคำนวนปริมาณน้ำที่ terrace
สามารถดักได้ในช่วงมีพายุในพื้นที่ เพื่อที่จะให้ไม่เกิดปัญหาน้ำล้น
terrace จนเกิดการกัดเซาะขอบของ Terrace จนพังทลาย
ในการคำนวนความจุจะต่างกับ swale นิดนึงตรงที่เราจะมองว่ารูปร่างรอยตัดของ
swale จะคล้ายกับสามเหลี่ยม ความจุน้ำของ swale = 1/2 x ลึก x กว้าง x ยาว
แต่เรา terrace จะมีรูปร่างรอยตัดเป็นสี่เหลี่ยมดังนั้น
ความจุน้ำของ terrace = ลึก x กว้าง x ยาว
เมื่อฝนตกลงมาจะมีน้ำบางส่วนซึมลงในดิน บางส่วนจะเหลือเป็นน้ำ Run off ปริมาตรของน้ำ Run off จะเท่ากับ
ปริมาตรน้ำ Run off = ค่าสัมประสิทธิ์ Run off x ปริมาณน้ำฝน x ระยะห่างระหว่าง terrace x ยาว
ซึ่งความกว้างของ terrace ในกรณีก็จะเป็นระยะห่างระหว่าง terrace นั่นเอง จากสมการทางคณิตศาสตร์เราจะพบว่า
ระยะห่างระหว่าง terrace มากที่สุด = ความจุน้ำของ terrace / (ค่าสัมประสิทธิ์ Run off x ปริมาณน้ำฝน x ยาว)
ระยะห่างระหว่าง terrace มากที่สุด = (ลึก x กว้าง) / (ค่าสัมประสิทธิ์ Run off x ปริมาณน้ำฝน)
ตัวอย่าง เช่น terrace ขนาดลึก 30 เซนติเมตร กว้าง 3 เมตร ที่ค่าสัมประสิทธิ์ Run off 0.35 (ดินเปลือย) และปริมาณน้ำฝน 80 มิลลิเมตร
ระยะห่างระหว่าง terrace มากที่สุด = 0.3 x 3 / (80/1000) / 0.35 = 32 เมตร
นั่น
หมายความว่าถ้าผมทำ terrace ที่มีความลึก 30 ซม. ความกว้าง 3 เมตร
ผมจะต้องวาง terrace ไว้ห่างกันไม่เกิน 32 เมตร โดย terrace
อาจจะเป็นแบบนี้
โดย
สำหรับ terrace แบบไม่มีกำแพงค้ำยันมีข้อจำกัดคือเนินดินด้านหน้าของ
terrace ไม่ควรจะชันมากเกิน 18 องศา หรือ ระยะแนวดิ่งไม่เกิน 1
เมตรต่อระยะในแนวนอน 3 เมตร (3:1) ตามรูปด้านล่าง
และควรจะเผื่อความลึกไว้สำหรับการทับถมของตะกอนที่จะไหลมาจากด้านบนด้วย
ดังนั้น terrace
แบบไม่มีกำแพงค้ำยันจะต้องเน้นเรื่องการปลูกพืชคลุมดินโดยเร็วที่สุด
เพื่อลดปัญหาการพัดพาตะกอนจากด้านบนลงมา
หรือ...ถ้า
การคำนวนแบบข้างบนยุ่งยากเกิน ถ้าเราจะทำ terrace แบบมีกำแพงค้ำยัน
เราอาจจะลองคำนวนแบบง่ายๆ จากความชันก่อนที่จะทำ terrace
โดยตั้งสมมุติฐานว่าเราจะทำให้กำแพงคำยั้นสูงเป็น 2 เท่าของความลึกของ
terrace
ระยะห่างระหว่าง terrace = ความลึกของดินที่จะขุดได้ / tan (ความชัน)
เช่น
ความชัน 5.71 องศา จะมีค่า tan (5.71) = 0.1
ปกติดินบริเวณที่มีความลาดชันมากจะมีหน้าดินน้อย
เราจะขุดลงไปได้ไม่เยอะแล้วอาจจะเจอหิน สมมุติว่าเราขุดลงไปได้ลึก 1.5
ฟุต ระยะห่างระหว่าง terrace = 1.5 / tan(5.71) = 15 ฟุต
เมื่อทำเบื้องต้นเสร็จเราก็เพิ่มความสูงของกำแพงค้ำยันตามปริมาณน้ำฝน
พื้นที่ฝนตกชุกก็ต้องยกกำแพงขึ้นสูงกว่าพื้นที่ฝนตกน้อย
ติดตามข้อมูลเพิ่มเติมที่ http://www.kasetporpeang.com/forums/index.php?topic=79810.0
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น